Er bestaan volgens Inglehart twee basis veranderingen binnen de Westerse samenlevingen (p. 293). De eerste verandering is ‘cognitief’ en de tweede verandering is meer ‘evaluatief’. Deze twee veranderingen zijn volgens Inglehart aanmerkelijk gelijk. Door een geconstateerde toenemende groep westerlingen met een stijgend opleidingsniveau zijn de politieke en maatschappelijke vaardigheden (zie deel I) van deze burgers steeds groter geworden. Dit proces wat nog niet eerder in zijn onderzoek werd genoemd noemt Inglehart ‘cognitieve mobilisatie’ (p. 293). Westerse samenlevingen ontwikkelden in de jaren meer en meer potentiële politieke participatie, doordat zij als gevolg van de ervaren economische stabiliteit en het groter geworden veilheidgevoel meer gingen eisen van de politiek. Hun opleidingsniveau steeg en zodoende kreeg de ‘massa’ meer verstand van politieke en maatschappelijke zaken, en ging zij met deze kennisvergroting meer invloed uitoefenen op de beleidsterreinen en beleidsprocessen (beleidsontwikkeling en uitvoering) van de overheid. Met andere woorden, een graad van cognitieve mobilisatie (p. 315). Er bestond dus niet langer alleen maar een elitegroep die het in de samenleving voor het zeggen had. Binnen het vierde deel komt nogmaals de verschuiving van het materialisme naar postmaterialisme aanbod. Inglehart maakt nogmaals een onderscheidt in variabele om een goede analyse uit te kunnen voeren met oog op oorzaken van de geconstateerde verschuiving(en).

In dit hoofdstuk wordt het werk van Inglehart geëvalueerd aan de hand van de typologie van Riley en de empirische cyclus van Babbie (1995). Het doel van het hoofdstuk is om inzicht te verschaffen in keuzes die Inglehart heeft genomen tijdens de formulering van zijn theorie en het uitvoeren van zijn analyse.

Om in de volgende hoofdstukken een kritische analyse te kunnen geven en te kunnen beoordelen of het onderzoek van Inglehart wetenschappelijk onderzoek is, is het noodzakelijk om eerst vast te stellen wat er in dit rapport wordt verstaan onder wetenschappelijk onderzoek.

Wetenschappelijk onderzoek kan kwantitatief of kwalitatief in stijl zijn en dient te voldoen aan een viertal kenmerken. Allereerst zou het doel inferentie (gevolgtrekking) moeten zijn. Het onderzoek dat algemeen en specifiek dient te zijn zou gevolgtrekkingen moeten maken op basis van empirische informatie, ofwel er dient sprake te zijn van een empirische cyclus (Babbie, 1995). Ten tweede kenmerk van wetenschappelijk onderzoek is volgens King e.a. dat de procedures publiek en expliciet vastgelegd en openbaar moeten zijn gemaakt. Immers wetenschappelijk onderzoek gebruikt expliciete, gecodificeerde en publieke methoden om data te ontwikkelen en te verzamelen waarvan de betrouwbaarheid kan worden beoordeeld. Met andere woorden, iemand anders zou het onderzoek ook na moeten kunnen gaan. Een derde belangrijk kenmerk is dat de conclusies en uitkomsten altijd onzeker zijn. Volgens King e.a. is de gevolgtrekking namelijk een imperfect proces en zijn gevolgtrekkingen zonder onzekere schattingen niet wetenschappelijk als die worden gedefinieerd. Als de uitkomsten zeker zouden zijn dan hoeft de onderzoeker ook geen onderzoek te doen. Het laatste kenmerk van wetenschappelijk onderzoek is dat de inhoud als de methode gezien mag worden. Volgens King e.a. schuilt het wetenschappelijke aspect in de methode, immers het is volgens hem niet zozeer het object die bepaalt of het een wetenschappelijk onderzoek is, maar het gaat erom hoe we ernaar kijken (en dus niet waar we naar kijken).

Sociaal wetenschappelijk onderzoek is volgens King e.a. (p. 13) op zijn best indien het onderzoek een creatief proces van inzicht en ontdekking is die plaatsvindt binnen een goed gevestigde structuur van wetenschappelijk onderzoek. Uiteraard dienen we, alvorens we een kritische beschouwing kunnen doen over het onderzoek van Inglehart, wel voor ogen te hebben dat Inglehart niet het perfecte onderzoek moest uitvoeren of alle relevante data had moeten verzamelen voordat zijn onderzoek als wetenschappelijk gezien mag worden. Beperkte informatie is ook een kenmerk van wetenschappelijk onderzoek.

Tevens dient het onderzoeksproject van Inglehart te voldoen aan een tweetal belangrijke criteria. Allereerst dient Inglehart een significante onderzoeksvraag te hebben gesteld die belangrijke is in de werkelijke wereld. Zijn onderzoek dient bij te dragen aan het maatschappelijke belang. De tweede eis is dat zijn onderzoek een specifieke bijdrage moet leveren relevante wetenschappelijke literatuur, waarbij de vraag gesteld kan worden of Inglehart wist waar het over had ten aanzien van de bestaande sociaal wetenschappelijke literatuur.

Voor de analyse van het onderzoek van Inglehart is het in dit rapport belangrijk dat we naast de vier kenmerken de vier componenten van onderzoeksontwerpen (King, e.a., p. 13) gaan bekijken. De onderzoeksontwerpen zijn in de volgende vier componenten verdeeld: de onderzoeksvraag, de theorie, de data, en het gebruik van de data.

Met oog op de bovenstaande theorie gekoppeld aan het onderzoek van Inglehart ben ik gekomen tot de volgende probleemstelling van mijn rapport:

Het doel van dit rapport zoals al is vermeld is dus om te bekijken in hoeverre de wetenschappelijke methoden (middelen) een correcte keuze zijn geweest met oog op de mogelijkheden van de onderzoeker Inglehart heeft gehad. Daarnaast tracht ik een beoordeling te geven aan de hand van methodologische theorie of er sprake was van wetenschappelijk onderzoek. Dit zal gedaan worden aan de hand van de empirische cyclus zoals Babbie deze presenteert en aan de hand van het tijdens het college behandelde paradigma van Riley.

In dit worden de volgende onderzoeksvragen met oog op de doelstelling van dit rapport behandeld:

• In hoeverre voldoet het onderzoek van Inglehart aan de voorwaarden die een empirisch onderzoek wetenschappelijk maakt volgens King, Keohane en Verba?

• In hoeverre voldoet het onderzoek van Inglehart aan de kenmerken van een empirische cyclus zoals Babbie deze voorstelt?

• Zijn er volgens het paradigma van Riley door Inglehart de juiste keuze gemaakt bij het opzetten van zijn onderzoek? Zo nee, zijn er nog eventuele wijzigingen door te voeren?

---------------------------------------H.3 Methodologische benadering--------------------------

 

3.1 Methodologische beredenering van Babbie

In hoeverre voldoet het onderzoek van Inglehart aan de kenmerken van een empirische cyclus zoals Babbie deze voorstelt?

(stap 1) Empirische cyclus en de theorie

Volgens Babbie (1995) begint een uitgebreid empirische cyclus met een ‘interesse, een idee en/of een theorie’. Het werk van Inglehart dat wetenschappelijk onderzoek is, begint daarom in het begin van zijn boek met een idee, een interesse in het onderwerp en een geformuleerde theorie. Immers Inglehart geeft in zijn boek aan interesse te hebben in de waargenomen veranderingen ten aanzien van politieke en maatschappelijke waarden rond de jaren ’70 (WOII). Vervolgens maakt hij onderscheid tussen de politieke en maatschappelijke waarden van voor- en na de Tweede Wereldoorlog. Hij komt dus met het idee om tweedeling te maken van zijn geconstateerde veranderingen, namelijk ‘materialisme vs. postmaterialisme’ (zie paragraaf 1.1 – part 1). Zijn idee is dat er een verandering is ontstaan in normen en waarden binnen onze westerse maatschappij. Immers na de Tweede Wereldoorlog is er een periode gekomen voor de Westerlingen waarin er een toename van politieke en maatschappelijke vaardigheden is ontstaan (p.21). Hierdoor houden meer westerlingen zich bezig met politiek en gaat men meer van de overheid en haar besluitvorming eisen. Daarnaast spreekt hij van ‘the absence of total war’ (p. 22) waarmee hij de afnemende frequentie oorloggen en het ontstaan van vrede mee bedoelt. Zijn idee is overigens dat deze twee hypothesen elkaar sterk beïnvloeden en versterken.

Zoals Babbie uitgebreide empirische cyclus voorstelt zo gaat ook Inglehart in zijn werk aan de hand van zijn gecreëerde interesse en ideeën verder met het formuleren van zijn theorie. Een theorie dient aan drie belangrijke eigenschappen te voldoen (King, Keohane en Verba, pp. 20-40) Ten eerste een theorie ‘fout’ te kunnen zijn. Ten tweede dient een theorie volgens King, Keohane en Verba ‘falsifieerbaar’ te zijn. Een derde en laatste essentiële eigenschap is dat de theorie zo ‘concreet’ mogelijk geformuleerd dient te zijn om te voorkomen dat er begripsonduidelijkheid kan ontstaan bij de lezer van het onderzoek.

Binnen het werk van Inglehart valt direct op dat hij veel variabelen noemt die invloed kunnen hebben gehad op zijn waargenomen politieke en maatschappelijke veranderingen tijdens de jaren ’60 en ’70 (zie paragraaf 1.1 –part 1). Al deze verschillende variabelen zullen volgens hem tezamen voor de genoemde veranderingen hebben gezorgd. Hierdoor is de theorie die Inglehart noemt niet erg afgebakend (zoals je dat meestal ziet in onderzoeken), waardoor de theorie bijna niet fout kan zijn en daardoor makkelijk uitgevoerd kan worden. Met andere woorden, het eerste essentiële kenmerk van een theorie ‘dat een theorie die fout kan zijn’ wordt in het werk van Inglehart eigenlijk achterwege gelaten. Het tweede kenmerk ‘falsifieerbaarheid’ van de theorie zou moeten leiden tot zoveel mogelijk waarneembare implicaties (King, Keohane en Verba, 1994). Aan de twee hypothesen die hij in zijn eerste deel van zijn onderzoek opstelt worden dus veel variabelen toegekend, die uiteindelijk voor veel waarneembare implicaties in het onderzoek van Inglehart kunnen leiden. Aan het tweede kenmerk van King, Keohane en Verba voldoet Inglehart bewust of onbewust dus wel. Binnen het werk van Inglehart valt wel op dat een duidelijke en concreet geformuleerde theorie ontbreekt. Het derde kenmerk van een correct geformuleerde theorie is dat deze duidelijke en concreet dient te zijn om ervoor te kunnen zorgen dat de theorie direct goedgekeurd dan wel afgewezen kan worden. Bij de lezer kan tijdens het lezen en beoordelen van Ingleharts onderzoek begripsonduidelijkheid ontstaan, zodat latere conclusies en aanbevelingen verworpen kunnen worden door de lezer. Ondanks dat er geen complete theorie nodig is voordat Inglehart de data is gaan verzamelen zou de validiteit van zijn onderzoek betwist kunnen worden. De validiteit van zijn onderzoek kan in discredit raken doordat de vele variabelen die Inglehart gebruikt aanwezig zijn om zijn (onduidelijke) theorie te kunnen bewijzen. Het wordt voornamelijk in het begin van zijn onderzoek de lezer niet helemaal duidelijk in hoeverre de variabelen elkaar beïnvloeden en hoe zij van invloed zijn geweest op de waargenomen politieke en maatschappelijke veranderingen.

(stap 2) Conceptualisering van stap 1: keuze van onderzoeksmethoden, populatie, etc.

Met conceptualisering wordt de fase bedoeld waarbinnen Inglehart een specifieke betekenis toekent aan de verschillende genoemde variabelen en concepten. Binnen de fase van conceptualisering wordt eigenlijk het onderzoek door Inglehart afgebakend en gekaderd middels het kiezen van de vele variabelen, de onderzoeksmethode en onderzoekspopulatie.

In het onderzoek van Inglehart waarin hij de waargenomen veranderingen in politiek en maatschappij heeft beschreven en geanalyseerd, komt hij met een tweetal reeds genoemde hypothesen. Middels deze twee hypothesen (zie paragraaf 1.1 – part 1) heeft Inglehart gelijk zijn onderzoek verdeeld in twee groepen/gebieden. Namelijk postmaterialisten en materialisten. Binnen deze groeperingen maakt hij in zijn boek nog een verdere onderverdeling in deelgebieden, waarin hij telkens een beperkt aantal variabelen, zoals opleiding, beroep, geslacht, etc., betrekt en deze vervolgens analyseert. Door een specifieke betekenis aan de concepten en variabelen te geven maakt Inglehart in zijn onderzoek redelijk duidelijk dat beide processen ofwel zijn beide geformuleerde hypothesen een grote invloed uitoefenen op de reeds door hem waargenomen politieke en maatschappelijke veranderingen.

Literatuurstudie

Inglehart is in het eerste deel van zijn boek systematisch nagegaan wat ander onderzoek reeds heeft gezegd met oog op. het onderzoeksonderwerp (de waargenomen politieke en maatschappelijke veranderingen) en wat de wetenschappelijke en/of maatschappelijke relevantie is van het onderzoek dat hij wil uitvoeren. Volgens King, Keohane en Verba is de literatuurstudie is een wezenlijk bestanddeel van elk degelijk wetenschappelijk onderzoek. Immers volgens hen en ook Inglehart bestaat zonder een wetenschappelijke literatuur geen uitwisseling tussen onderzoekers en zou de wetenschappelijke vooruitgang nauwelijks bestaan. Zo zouden vele onderzoekers immers een vergelijkbaar onderzoek hebben kunnen doen over allerlei onderwerpen, in plaats van te innovatief onderzoek uit te voeren op basis van onderzoeksresultaten verkregen door andere onderzoekers. Zo spreekt King, Keohane en Verba van een belangrijke rol die wetenschappelijke literatuur speelt in een wereldwijde onderzoeksgemeenschap. Inglehart is daarom in het begin van zijn boek begonnen met een schets van de huidige stand van het onderzoek: literatuurstudie.

(stap 3) Operationalisering

De operationalisering van het onderzoek legt het onderzoeksontwerp vast. Operationaliseren is volgens (King, Keohane en Verba) het vertalen van theoretische eigenschappen in empirisch constateerbare verschijnselen. De operationaliseringfase volgt dus op het opstellen van een conceptueel model (zie stap 2). Operationalisering ziet er schematisch als volgt uit (Segers, 1987, p. 134):

Volgens Segers (1987) betekent operationalisering betekent steeds ook indicering. De onderzoekselementen of eenheidsbegrippen worden namelijk dan gekoppeld aan empirische verschijnselen (ook wel indicatoren genoemd). Bij operationalisering worden de gekozen en aangetrokken variabelen gereed gemaakt om uiteindelijk een bijdrage te kunnen geven aan het kwantitatief onderzoek van Inglehart. Inglehart gaf namelijk in de fase van operationalisering een instructie die de operaties specificeert van waarneming, registratie, categorisering (karakters, groeperingen), rangschikking, berekening, etc., die er verrichten moeten worden om in een concreet geval de kwantitatieve of kwalitatieve waarde van de variabele te bepalen. Operationalisering zet theoretische eigenschappen dus eigenlijk om in variabelen. Binnen de fase van operationalisering heeft Inglehart zich gehouden aan een aantal stappen. Allereerst heeft hij getracht de onderzoekselementen te selecteren. Theoretische onderzoekselementen of eenheidsbegrippen komen aan bod in de onderzoeksvragen. Deze onderzoekselementen heeft Inglehart matig gedefinieerd. De onderzoeksvragen waarin eigenschappen worden toegekend aan onderzoekselementen worden verder aangescherpt tot de reeds genoemde twee hypothesen. De onderzoekselementen die Inglehart heeft geïndiceerd is redelijk nauwkeurig bepaald. Immers, de indicering van de theoretische onderzoekselementen en de operationalisering van de theoretische eigenschappen leiden tot de gedane voorspellingen op basis van deze twee hypothesen.

Een tweede stap die Inglehart in zijn onderzoek heeft gezet is dat hij de onderzoeksgroep (de populatie) vast heeft gesteld. Uit de keuze van de onderzoekselementen waarmee hij empirisch aan het werk gaat volgt onmiddellijk een precieze omschrijving van de onderzoeksgroep. De onderzoeksgroep wordt door King, Keohane en Verba ook wel populatie genoemd. Het gaat hier om de theoretische populatie.

De derde stap in het onderzoek van Inglehart is dat hij de populatie beschrijft in operationele termen (indicering). Na de keuze van de theoretische populatie volgt binnen zijn onderzoek de precieze beschrijving van de operationele onderzoekspopulatie. Het empirische equivalent van de theoretische onderzoekselementen of eenheidsbegrippen wordt in zijn werk gevonden. Uit deze stap volgt een operationele onderzoekspopulatie. De precieze kenmerken van de onderzoekselementen in het werk van Inglehart zijn empirisch gedefinieerd.

De vierde stap die Inglehart maakt is dat hij de variabelen operationaliseert ofwel definieert (Segers, 1987). Een variabele is het empirische equivalent van een eigenschapbegrip of een theoretische eigenschap (King, Keohane en Verba). Een belangrijk onderscheid is volgens King, Keohane en Verba dat tussen onafhankelijke en afhankelijke variabelen. Dit onderscheid speelt in conceptuele modellen van Inglehart waar een uitspraak wordt gedaan over de hiërarchische relatie tussen variabelen onderling. Als de onafhankelijke variabele (de variabele die wordt gevarieerd) bijvoorbeeld opleiding, leeftijd, of religie is dan wordt verwacht dat dit een invloed heeft op de waardepatronen (maatschappelijke en politieke waarden van de westerlingen). Deze constateringen zijn meetbaar. De afhankelijke variabele wordt daarom soms ook meetvariabele genoemd.

Het operationaliseren van eigenschappen tot variabelen betekent dat Inglehart deze verschillende waarden die de variabelen kunnen aannemen heeft vastgelegd in categorieën ofwel karakteristieken voor elke stroming.

Inglehart heeft ondanks vaak veel onduidelijkheid toch laten zien dat hij binnen deze stap en fase van operationalisering het vertalen in empirische, meetbare, operationele termen van abstracte gegevensbronnen heeft gesnapt en dit vraagt heel wat creativiteit en leescapaciteit.

Vervolgens is Inglehart in stap 5 verder gegaan met het formuleren van voorspellingen ofwel het doen van uitspraken over mogelijke gevolgen van een waargenomen politieke en maatschappelijke veranderingen, ook al hebben die gevolgen inmiddels plaatsgevonden in de jaren ’60 en ’70. Deze voorspellingen zien we ook weer in de twee vaker voorkomende hypothesen. Het bovenstaande proces zien we voornamelijk in hoofdstuk dat handelt over de politiek veranderingen. Hypothesen worden dan vertaald in een nulhypothese en een alternatieve, experimentele hypothese.

(Stap 4) Obervation-fase

In het empirische cyclus van Babbie (1995) volgt na stap 3 en 4 (conceptualisatie en operationalisering) de observatie van de eenheidsbegrippen ofwel onderzoekseenheden. In het onderzoek van Inglehart is gebruik gemaakt van bestaande gegevensbronnen van onderzoeksinstanties zoals NIPO en EU en heeft ervoor gezorgd dat deze stap ofwel fase niet van toepassing is op het onderzoek van Inglehart.

 

3.2 Methodologische beredenering van Riley

Zijn er volgens het paradigma van Riley door Inglehart de juiste keuze gemaakt bij het opzetten van zijn onderzoek? Zo nee, zijn er nog eventuele wijzigingen door te voeren?

Het uitvoeren van onderzoek gebeurt meestal in vier stappen (King, Keohane en Verba, 1994), namelijk het verzamelen van data, het vervolgens verwerken van deze data, interpreteren van de gegevens, en uiteindelijk het rapporteren, evalueren en implementeren. De laatste twee stappen zijn voor het onderzoek van Inglehart van inferieur belang. Ten aanzien van deze stappen dient de onderzoeker, zo ook Inglehart, belangrijke keuze te maken. Het paradigma van Riley (1963) is een goede methode en middel voor onderzoeker en ons als lezer om na te gaan of Inglehart en ieder ander onderzoeker bij het opzetten in kaderen (afbakenen) van zijn onderzoek de goede keuzes heeft gemaakt ten aanzien objecten, dataverzameling en systeemrelaties. Middels het gebruik van de checklist (vragenlijst) aan de hand van de typologie van Riley wordt er in dit hoofdstuk bekeken of indien de verkeerde of niet meest efficiënte keuzes zijn gemaakt, daarop ingesprongen kan worden en eventueel mogelijke wijzigingen gedaan kunnen worden.

 

(Riley, Sociological Research: a Case Approach, 1963)

1. Wat zijn de onderzoekseenheden?

   De onderzoekseenheid dient in het onderzoek duidelijk te zijn. In het boek van Inglehart zijn de onderzoekseenheden de westerse burgers die worden onderzocht om de waargenomen veranderingen door Inglehart te kunnen aantonen. Middels grootschalig onderzoek op Europees niveau (EU-cijfers) zijn deze westerlingen onderzoekt op verschillende karakteristieken en stromingen.

2. Hoeveel onderzoekseenheden selecteert de onderzoeker?

   Aangezien het een grootschalig Europees onderzoek is met meerdere onderzochte westerse samenlevingen, verschilt het aantal burgers (onderzoekseenheden) in verhouding enorm per land.

3. Welke restricties in de tijd en in de ruimte maakt de onderzoeker?

   De centrale onderzoekseenheid in het onderzoek van Inglehart is de westerse samenleving en haar waardepatroonveranderingen. Wanneer we bijvoorbeeld Nederland met Amerika vergelijken dat blijkt dat deze landen toch erg van historie verschillen, zo ook in tijd en ruimte. Aangezien de westerse samenleving centraal staat in het onderzoek zijn de verhoudingen en verschillen met oog op historische achtergrond niet te groot.

4. Op welke manier worden de onderzoekseenheden geselecteerd?

   Zoals in paragraaf 2.3 reeds wordt genoemd maakt Inglehart gebruik van de resultaten uit de door de Europese instanties uitgevoerde public opinion suveys. Hierdoor valt uit het onderzoek van Inglehart weinig op te merken over de expliciete uitvoering van deze public opinion suveys.

5. Welke overwegingen hanteert de onderzoeker om al dan niet gegevens in de tijd te selecteren?

   Inglehart beschrijft in het begin van zijn boek dat hij gebruik heeft gemaakt van voornamelijk een croiss-sectionele studie, toch kan er ook een longitudinale studie aangetroffen worden in zijn onderzoek.

6. In hoeverre heeft de onderzoeker controle over de te onderzoeken situatie?

   Inglehart gebruikt de gegevensbronnen van voornamelijk de Europese Unie en NIPO. De externe gegevensbronnen hebben in zijn onderzoek dus de overhand.

7. Welke databronnen gebruikt de onderzoeker? (waarom?)

Met het beantwoorden van deze vraag wordt meer gedoeld op de kenmerken van de dataverzameling zoals deze is uitgevoerd door Inglehart. King, Keohane en Verba onderscheiden verschillende methoden van gegevensverzameling. Allereerst het gebruik maken van bestaande informatie. Ten tweede het verkrijgen van gegevens via observatie. En ten derde het verkrijgen van gegevens via schriftelijk of mondeling interview.

Inglehart heeft op een systematische manier informatie gehaald uit de westerse samenleving. Hij heeft gekozen voor een gestructureerde dataverzameling wat betekent dat hij van tevoren precies wist wat voor informatie hij nodig had. Ondanks dat Inglehart niet helemaal gerichte vragen stelde in zijn boek, was er toch al enige voorkennis. De vergaarde data, die een belangrijke rol speelt bij het zoeken naar meer implicaties van de beide genoemde hypothesen, volgt uit een aantal bronnen die samengesteld zijn door verschillende onderzoeksinstanties (waaronder: NIPO en de Europese Unie). In Ingleharts onderzoek is gebruik gemaakt van ‘public opinion survery data’. Volgens King, Keohane en Verba leiden meer observaties van de implicaties van de theorie door middel van een goede dataverzameling, met als gevolg dat dit zal helpen in het evalueren van de theorie. Zou geeft Inglehart aansluitend op King e.a. aan dat de gebruikte gegevensbronnen iedere keer representatief zijn omdat zij een goed beeld geven van de nationale situatie en daardoor ook voor meerdere en verschillende onderzoeken inzetbaar zijn. Volgens King, Keohane en Verba geldt bij dataverzameling dat indien er gebruik wordt gemaakt van gegevensbronnen zoals deze hierboven zijn genoemd er een grotere ‘N’ (meer casussen) ontstaat die essentieel is voor valide internationale vergelijkingen. Inglehart heeft in ‘stap 1’ zijn interesse geworven voor de politieke en maatschappelijke waardeveranderingen van de westerlingen.

8. Op welke wijze worden de gegevens verzameld?

Met oog op deze westerse wereld kan geconcludeerd worden dat Inglehart terecht gebruik heeft gemaakt van de bovenstaande gegevensbronnen aangezien hij westerse vergelijking wil maken en niet op de interne (landelijke) veranderingen wil ingaan. Middels deze externe gegevensbronnen verworven via het gebruik van public opinion surveys wil Inglehart zijn ideeën duidelijk neerzetten. Met andere woorden, het onderscheid tussen de twee groeperingen ‘materialisten’ en ‘postmaterialisten’ die weergegeven zijn in twee hypothesen duidelijk te maken en te bewijzen. Middels public opinion surveys liet Inglehart de verschillende voorkeuren en wensen van deze twee groepen (voor en na de jaren ’60 en ’70) zien en plaatste deze resultaten in modellen. Hij suggereert middels de verzamelde data in zijn boek dat geleidelijk en fundamentele veranderingen hebben plaatsgevonden in de politieke rol van publieke overheidslichamen in de Westerse landen tijdens de jaren 1960 en 1970. Elk model geeft een bepaald karakter aan voor iedere groep of stromen van deze jaren. Inglehart gebruikt in zijn boek data van surveys over publieke meningen om zodoende een meer realistische schatting (inferentie) te maken van de reeds genoemde politieke veranderingen.

9. Hoe complex is het conceptueel model?

   Door een specifieke betekenis aan de concepten en variabelen te geven maakt Inglehart in zijn onderzoek redelijk duidelijk dat beide processen ofwel zijn twee geformuleerde hypothesen een grote invloed uitoefenen op de reeds door hem waargenomen politieke en maatschappelijke veranderingen. De dataverzamelingen die hij hierbij gebruikt zijn zeer omvangrijk (EU-ciijfers). Het probleem die hierbij vervolgens komt kijken is dat door de grote omvang van beschikbare data, die overigens bijna allemaal wel iets te melden hebben qua karakterstiksteken en kenmerken van de populatie, dat de vraag ontstaat of deze gegevens wel zo interessant zijn voor het onderzoek van Inglehart. Toch tracht Inglehart deze gegevens zo veel mogelijk te gebruiken bij het bewijzen van zijn hypothesen zonder dat hij zich ervan bewust is dat de duidelijkheid van het onderzoek en relevantie van deze gegevens steeds verder te zoeken zijn.

10. Hoe meet de onderzoeker de eigenschappen? (operationaliseringen)

    Inglehart heeft ondanks vaak veel onduidelijkheid toch laten zien dat hij binnen deze stap en fase van operationalisering: het vertalen in empirische, meetbare, operationele termen van abstracte gegevensbronnen heeft gesnapt en dit vraagt heel wat creativiteit en leescapaciteit. Er vindt in het onderzoek een statistische toetsing plaats bij de analyse van de kenmerken en de karakteristieken van de stromingen en westerlingen die aan de waardepatroon-veranderingen onderhevig zijn. Ook hier zou weer opgemerkt kunnen worden dat de grote omvang van de gegevens een probleem kan veroorzaken voor de duidelijkheid en relevantie van de resultaten binnen het onderzoek.

11. Op welke wijze analyseert de onderzoeker relaties tussen bepaalde variabelen?

    Met oog op de karakteristieken en kenmerken die de variabelen zijn van het onderzoek kan opgemerkt worden dat de door Inglehart geconstateerde relaties eerder onduidelijk zijn dan duidelijk en daarom ver te zoeken zijn.

    In een conceptueel model zoals deze ontdekt kan worden in zijn onderzoek worden normaliter drie stappen doorlopen. Namelijk dat de onderzoekselementen worden afgebakend. Dit is gebeurd in zijn onderzoek. Ten tweede dat de eigenschapbegrippen zijn geselecteerd (ook gedaan). En als laatste dat de relaties tussen de eigenschapbegrippen duidelijk worden geformuleerd. Aan dit laatste kan enigszins getwijfeld worden aangezien Inglehart tracht zijn hypothese te bewijzen en te koppelen aan het model, die vervolgens de wetenschappelijke theorie in zijn onderzoek moet gaan verklaren. Binnen deze theorie valt op dat Inglehart weinig onderzochte variabelen als speerpunten aanmerkt waardoor de statistische toetsing van deze theorie onduidelijker of zelfs onmogelijk wordt.

12. In hoeverre worden systeemkenmerken geconstrueerd op basis van individuele kenmerken (kenmerken van een lagere orde)?

In de eerste drie delen van het onderzoek worden voornamelijk de waardepatroon-veranderingen zoals deze door Inglehart zijn waardegnomen behandelt en geanalyseerd. In deze delen wordt er een tweedeling gemaakt in Postmaterialisten en materialisten. In de laatste delen van zijn onderzoek gaat hij meer en meer in op de verzamelde gegevensbronnen van NIPO en de Europese Unie en wordt de empirische cyclus zoals Babbie zich deze voorstelt grotendeels zichtbaar. Het laatste deel van zijn onderzoek is niet zozeer een conclusie maar hier wordt voornamelijk (en dat is toch opmerkelijk) een iets andere analyse naar de tweedelingen, de stromingen, karakteristieken en de politieke scheidslijnen uitgevoerd.

 

-------------------------------------------------H.4 Conclusies------------------------------------

4.1 Voorwaarden aan wetenschappelijk empirisch onderzoek

In hoeverre voldoet het onderzoek van Inglehart aan de voorwaarden die een empirisch onderzoek wetenschappelijk maakt volgens King, Keohane en Verba?

In de conclusie wordt aan de hand van de voorgaande hoofdstukken, die hebben aangegeven in hoeverre het onderzoek van Inglehart aan de voorwaarden die een empirisch onderzoek wetenschappelijk maakt voldoet, beschreven of het onderzoek volgens King, Keohane en Verba wel als empirisch wetenschappelijk onderzoek aangemerkt kan worden.

In hoeverre is het doel van het onderzoek van Inglehart dat er gevolgtrekking moeten worden gemaakt op basis van empirische informatie?

Het doel is natuurlijk inferentie. Inglehart komt tegemoet aan dit criterium door middel van zijn kwantitatieve, toetsende onderzoek dat het onderzoek van een verband tot doel heeft.

In hoeverre is in het wetenschappelijk onderzoek gebruikt gemaakt van expliciete, gecodificeerde en publieke methoden om data te ontwikkelen en te verzamelen waarvan de betrouwbaarheid kan worden beoordeeld?

De procedure die Inglehart heeft gebruikt is in zijn boek beschreven en is dus bekend. Hierin wordt voorzien in de hoofdstukken 1, 2 en 3 waarin de onderzoeksopzet en het verzamelen van gegevens, de begrippen en hun operationaliseringen en de empirische toetsing behandeld worden.

In hoeverre zijn de conclusies en uitkomsten onzeker en is er dus sprake van een gevolgtrekking dat een imperfect proces is?

Inglehart schrijft het belang dat hoog opgeleiden hechten aan vrijheid en zelfontplooiing toe aan het feit dat zij, vaker dan laag opgeleiden, zijn opgegroeid in rijke gezinnen, waardoor zij gedurende de rest van hun leven belang zouden blijven hechten aan de ‘hogere’ behoeften aan vrijheid en zelfontplooiing (‘postmaterialisme’). Deze interpretatie zijn eigenlijk niet echt door hem in zijn onderzoek ‘hard’ gemaakt. In de veronderstellingen en hypothesen die hij maakt komt onder anderen naar voren dat opgroeien onder welvarende omstandigheden inderdaad leidt tot postmaterialisme, maar dit wordt bijna tot niet zijn boek onderzocht. Indien er andere onderzoeken met hetzelfde onderzoeksontwerp erop nageslagen worden met hun toetsingen van de hypothese dat opgroeien in een rijk gezin leidt tot postmaterialisme, leiden mogelijk voor de lezers tot de conclusie dat deze relatie helemaal niet bestaat. Misschien slaat Inglehart hier toch een beetje de plank mis.

Toch is Inglehart zich ervan bewust dat de wereld om hem en zijn onderzoek heen voortdurend aan verandering onderhevig is, waardoor hij nooit ‘perfect’ kan waarnemen. De uitkomsten van Ingleharts onderzoek kunnen daarom wel onzeker zijn. Inglehart heeft dit toch enigszins begrepen aangezien hij meerdere malen in zijn boek aangeeft dat het gaat cijfers en resultaten die berekent en/ of verworven zijn op basis van de op dat moment verkregen data. De uitkomsten zijn dus in zijn onderzoek onzeker. Aan dit criterium is dan ook zeker voldaan.

In hoeverre kan de inhoud als de methode gezien worden? Schuilt het wetenschappelijke aspect dus in de methode? (significante onderzoeksvraag)

Zoals King, Keohane en Verba als vierde kenmerk stelt is de inhoud van het onderzoek de methode. Dit houdt in dat naar gelang de inhoud van het onderzoek van Inglehart gekeken moet worden of de beste methode tegemoet komt aan de vereisten voor voldoende validiteit. De zwakke plekken in het onderzoek van Inglehart worden niet duidelijk door hem opgevangen. Met name de generaliseerbaarheid en validiteit kunnen hier en daar een kanttekening gebruiken.

4.2 Verdere op- en aanmerkingen

Ingleharts theorie behandeld de culturele verandering in de westerse samenleving in de jaren ’60 en ’70 (en later de jaren ’80). Binnen zijn onderzoek speelt de culturele factor een belangrijker plaats binnen de klassenanalyse. Inglehart biedt middels zijn onderzoek en daarin zijn theorie goede aanknopingspunten voor de verklaring van de door hem waargenomen afgenomen relatie tussen klassenpositie en stemgedrag (waardepatroon-verandering). Toch valt op te merken dat hij betrekkelijk vaag over de precieze wijze waarop deze waargenomen culturele verandering tot deze afname leidt en daarnaast is zij op essentiële onderdelen niet echt sterk.

Zoals in het eerste hoofdstuk is beschreven meent Inglehart dat de steeds grotere welvaart heeft geleid tot een toegenomen nadruk op individuele vrijheid en zelfontplooiing. Dit noemde hij ‘postmaterialisme’ en dit begrip werd door hem opgevat als tegenpool van ‘materialisme’. Hoewel Inglehart zeer zeker gebruik heeft gemaakt van een empirische cyclus (zoals Babbie deze voorstelt) had dit toch iets duidelijker gemogen. De theorie die Inglehart in zijn werk sterk denkt te plaatsen is toch onduidelijk en misschien wel enigszins misplaatst. Immers deze theorie geeft, ondanks enkele belangrijke inzichten, in twee opzichten onduidelijkheid. Allereerst geldt voor Ingleharts theorie dat zijn belangrijke hypothese ‘dat opgroeien onder welvarende omstandigheden leidt tot postmaterialisme’ door Inglehart nooit op een duidelijke en correcte wijze is getoetst en daardoor onhoudbaar is. Zo zou er sprake kunnen zijn van culturele verandering in de richting van postmaterialistische waardeoriëntatie en daardoor schiet Ingleharts materialistische verklaring misschien hiervoor tekort. Ten tweede mag gesteld worden dat na de analyse van de empirische cyclus binnen het onderzoek van Inglehart enigszins blijkt dat de stappen ‘conceptualisering’ en ‘operationalisering’ niet echt goed zijn uitgevoerd. Het gemaakte onderscheid tussen materialisme en postmaterialisme door Inglehart, en later het gemaakte onderscheidt tussen oude industriële of klassenpolitiek enerzijds en de nieuwe postindustriële of culturele politiek anderzijds is zeer onduidelijk.. Er zou ten aanzien van dit punt opgemerkt kunnen worden dat Inglehart de mogelijkheid van rechts postmaterialisme uitsluit in zijn onderzoek. De stappen van conceptualisering en operationalisering van postmaterialisme komen er misschien wel op neer dat zijn postmaterialisme meer staat voor een combinatie van linkse waarden en een saillante van culturele in plaats van economische stromingen. Zodoende zou gesteld kunnen worden dat de gemaakte tweedeling van postmaterialisme en materialisme door Inglehart in de praktijk weinig anders te meten is dan de tegenstelling tussen links en rechts (ten aanzien van de politieke voorkeur van de westerlingen). Ingleharts onderzoek met daarin de herstructurering van de politiek waardeoriëntatie van de westerse burgers bestrijkt zodoende dus meer een gevolg van worsteling met culturele vraagstukken in moderne samenlevingen na de jaren ‘80. De nieuwe meer stabiele patronen vallen een beetje buiten de logica van de klassenanalyse en worden door haar aanhoudende dominantie in Ingleharts onderzoek misschien zelfs onzichtbaar gemaakt. Deze kritische punten maken het onderzoek van Inglehart misschien wat minder valide en hier had Inglehart misschien wat zorgvuldiger mee om moeten gaan.

Verder valt in het begin van het onderzoek op dat Inglehart geen probleemstelling noemt. Ondanks dat deze probleemstelling wel af te leiden is uit de inleiding van zijn boek zorgt het ontbreken van een stelling waarop het boek zou moeten bouwen en uiteindelijk mee af zou moeten sluiten (in het concluderende hoofdstuk) toch voor enige onduidelijkheid bij de lezer. Inglehart start direct met het lanceren van slechts twee hypothesen die vervolgens in de daaropvolgende hoofdstukken worden behandeld. Ondanks dat de indeling van zijn boek redelijk logisch is valt wel op dat er een mindere logische samenhang bestaat tussen de hoofdstukken twee en drie. Toch maken de bovenstaande kritische punten het onderzoek niet echt minder betrouwbaar. Inglehart maakt gebruik van een goed gestructureerd onderzoeksmethode (unobtrusive research) die de verifieerbaarheid en de herhaalbaarheid (eisen gesteld aan het begin van dit AM-rapport – paragraaf 2.2) van zijn onderzoek juist maken. Dit komt door het gebruik van sterke gegevensbronnen van professionele instanties als NIPO en de Europese Unie.

 

--------------------------------------------Literatuurlijst-------------------------------------------

 

• Babbie, E., ‘The Pratice of Social Science’, Belmont (CA), Wadsworth Publishing Company, 1995.

• King, Keohane & Verba, ‘Designing Social Inquiry; Changing Values and Political Styles among Western Publics’, Scientific Inference in Qualitative Research, Princeton University Press, Princeton, 1999.

Internetsites:

• Segers, 1987.

Http://www.psy.kuleuven.ac.be/FL/doc.htm